Polityka monetarna (pieniężna) to jedno z najpotężniejszych narzędzi wpływających na postawy do oszczędzania oraz kredytowania potrzeb konsumpcyjnych lub inwestycyjnych. Czym jest polityka monetarna w praktyce i jak odnosi się do opłacalności zakładania lokat bankowych?
Ekspansywny i restrykcyjny model prowadzenia polityki pieniężnej
Banki centralne na całym świecie wykorzystują w praktyce dwa modele prowadzenia polityki monetarnej, a mianowicie model ekspansywny i restrykcyjny. Ekspansywna (luźna) polityka pieniężna zapewnia gospodarce duży napływ nowego pieniądza poprzez obniżenie stóp procentowych oraz przez skup papierów wartościowych. Luzowanie polityki pieniężnej pojawia się w czasie lub zaraz po recesji, co zgadza się z ostatnimi wydarzeniami historycznymi z lat 2007-2009. Niskie stopy zachęcają do podejmowania kredytów na inwestycje, a zniechęcają do oszczędzania. Opłacalność lokat bankowych w tym okresie jest niewielka, a inwestor musi manipulować środkami pomiędzy depozytami promocyjnymi, rentierskimi lub po prostu zainteresować się szerzej rynkiem kapitałowym.
Na czym polega schładzanie gospodarki?
Restrykcyjna polityka monetarna to krótko mówiąc schładzanie gospodarki, a tym samym ochrona społeczeństwa przed drastycznie rosnącą inflacją. Główne narzędzia banku centralnego to podnoszenie stóp procentowych i sprzedaż papierów wartościowych, a zatem odwrotnie w stosunku do ekspansywnych praktyk. Restrykcyjna polityka monetarna stawia na oszczędzanie, zaciskanie pasa i w znaczący sposób ogranicza nowe inwestycje, podnosi raty kredytu, zagraża wszystkim kredytobiorcom.
Jak polityka monetarna odnosi się do preferencji inwestorów indywidualnych?
Polityka monetarna wpływa na lokaty bankowe cyklicznie i umożliwia lepsze zagospodarowanie nadwyżek kapitałowych. Niestety polityka pieniężna to tylko jeden z czynników uzdrawiania gospodarki. Najważniejsze to zmniejszenie obciążeń podatkowych i ustalenie prostego prawa odnoszącego się szczególnie do zachodzących procesów gospodarczych. Według Austriackiej Szkoły Ekonomii to właśnie działania banków centralnych wywołują kryzysy prowadzące do ogromnego bezrobocia. Od dekady w Polsce obowiązują bardzo niskie stopy procentowe, ale pod koniec 2019 roku prognozuje się przebicie podstawowego celu inflacyjnego ustalonego przez NBP na 2,5%. To zatem idealny czas, aby przechodzić powoli z kredytowania na lokaty bankowe.